Lang voor de coronaspoedwet volgde het CBS al telefoons van burgers

Een spoedwet van het kabinet moet regelen dat de overheid de mobiele telefoons van burgers mag volgen in de strijd tegen Covid-19, maar nu blijkt dat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dat eerder al op grote schaal deed. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) bekijkt daarom of het statistiekbureau daarmee de wet heeft overtreden. Samen met Vodafone legde het CBS onder meer vast hoeveel mensen in Amsterdam Koningsdag 2018 bezochten en waar zij vandaan kwamen.

Volgens privacywaakhond AP mag het RIVM niet zonder de spoedwet met deze gegevens aan de slag. „Volgens zowel de privacywet AVG als de Telecommunicatiewet mogen telecombedrijven niet zomaar gegevens van klanten delen met de overheid”, aldus AP-voorzitter Aleid Wolfsen in een persverklaring. De privacyrisico’s zouden groot zijn, vooral wanneer een organisatie ook over veel andere data van burgers beschikt. „Wie weet waar iemand woont of werkt en die gegevens combineert met de ‘geanonimiseerde’ locatiegegevens van heel veel mensen, kan met die combinatie achterhalen wie bij welke locatiegegevens hoort. […] We moeten voorkomen dat we nu een surveillancemaatschappij optuigen waar we na de coronacrisis mee zitten opgescheept”, aldus Wolfsen, die het gebruik van locatiegegevens door de overheid „zeer ingrijpend” noemt.

Pikant is daarom dat de grootste datafabriek van de overheid, het CBS, dit soort locatiegegevens al eerder op grote schaal heeft verzameld. Zo weet het statistiekbureau op haar website te melden dat er op Koningsdag 2018 tussen drie en vier uur ’s middags 319.000 mensen van buiten Amsterdam in de hoofdstad aanwezig waren. Het CBS gebruikte hiervoor, in samenwerking met databedrijf Mezuro, locatiedata van Vodafone. Op een andere pagina, getiteld ‘Bewegingen meten met anonieme telefoondata’, stelt het statistiekbureau met „zeer grote datasets” van T-Mobile te hebben gewerkt. Hiermee zou gevolgd zijn „waar personen gedurende de uren van de dag verblijven”. 

Volgens het CBS ging het om pilotprojecten met anonieme gegevens, waarop databeschermingswet AVG niet van toepassing zou zijn. 

Alles bij de bron; NRC