Winkeldief steeds vaker in databank en aan de muur in de kantine, is dat wenselijk?

In een groeiend aantal binnensteden gebruiken winkeliers een databank om niet veroordeelde winkeldieven te registreren en een collectief winkelverbod op te leggen. Hoe wenselijk is dat?

…Tot een jaar geleden was het dagelijks raak in het centrum van Kampen: winkeldieven ‘roofden’ de winkels leeg. Daarom zijn de ondernemers uit Kampen vorig jaar gestart met een databank voor winkeldieven, in samenwerking met het aan de overheid gelieerde Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV). Wie in een van de ruim vijftig aangesloten winkels in Kampen steelt, komt – nadat de winkelier aangifte doet – in een afgeschermd systeem te staan met naam en foto. Ga je vaker in de fout? Dan volgt een winkelverbod voor een of alle deelnemende winkels met een looptijd van een jaar.

Het lijkt te werken: in Kampen is het aantal winkeldiefstallen sinds de invoering van de databank meer dan gehalveerd, ziet voorzitter Helleman…

…Hoewel de database bij deelnemers zorgt voor verbluffende resultaten, knaagt het. Want spelen winkeliers niet voor eigen rechter? En is de privacy van niet veroordeelde winkeldieven voldoende gewaarborgd?  

Het is een heel ingrijpend middel, vindt Sven Brinkhoff, hoogleraar straf(proces)recht aan de Open Universiteit, waarbij winkeldieven al bij één aangifte als schuldige in het systeem belanden. “Je bestempelt iemand als schuldig in een prille fase. Je zult maar onterecht op dit soort lijsten staan. Dat kan allemaal netjes in een protocol zijn geregeld, maar een zwak punt hierbij is dat de verantwoordelijkheid voor de naleving lijkt te liggen bij de lokale ondernemers.”

Privacydeskundige  Bart Schermer hamert erop dat dit soort systemen goed in de gaten moet worden gehouden. “In dat geval ben ik niet tegen zwarte lijsten zoals deze, maar het moet een heel streng systeem zijn. Het is een paardemiddel.” Alleen bij goedkeuring door de AP kan het worden ingezet, vindt Schermer.

Hoogleraar Brinkhoff signaleert dat initiatieven als een particuliere databank voor winkeldieven onderdeel zijn van een bredere maatschappelijke trend waarbij burgers steeds vaker aan ‘burgeropsporing’ doen. “We zien het ook bij buurt-appgroepen, burgerwachten en particuliere rechercheurs. Naming and shaming ligt op de loer. Daar moet je heel voorzichtig mee zijn.”

Alles bij de bron; Trouw